Vrijwel alle bijeenkomsten van Amada zijn in verband met de Coronacrisis afgelast. Behalve het vennotenoverleg. Eenmaal per maand komen de vennoten bijeen en bespreken tijdens dat overleg de gang van zaken. Daarbij aanwezig zijn Marius van der Meulen, Ton Beemster en Bea van den Berg die de tijd gebruikt om te onderzoeken welke rol zij in de toekomst binnen de organisatie kan vervullen. Het overleg volgt een vaste agenda en het wordt begonnen met een ogenblik van rust waarna de deelnemers zichzelf afvragen hoe ze erbij zitten. Dan volgt er steeds iets wat anders niet uitgesproken zou worden. Vervolgens komt aan de orde of er nieuwe mensen bij het collectief zijn gekomen; eerst de cliënten en in het overleg van december zijn er inderdaad drie nieuwe cliënten gekomen waarvan twee ouderen en – dat is voor het eerst – een jongeman van 25 jaar uit Hoorn. Amada heeft al in het eerste begin duidelijk gemaakt dat zij er niet alleen voor de oudere medemens is maar ook voor kinderen en jongeren. Thuiszorg wordt welllicht meestal in verband gebracht met ouderen, maar ook veel jongeren wonen ofwel nog thuis ofwel in een zelfstandige woonvorm waar desondanks zorg of begeleiding nodig is. De jongeman uit Hoorn woont nog bij zijn moeder thuis die al de jaren voor hem gezorgd heeft maar nu driemaal in de week zorg krijgt van Amada. De twee oudere dames krijgen intensievere zorg. Nieuwe medewerkers hebben zich ook gemeld. Veelal komen die via bestaande medewerkers waardoor medewerkers elkaar onderling vaak goed kennen. Soms zijn nieuwe medewerkers onervaren. Afgelopen jaar waren we niet in staat om deze medewerkers opleiding aan te bieden maar in het voorjaar gaan we toch weer beginnen met een module (coronaproof). De module bestaat eruit dat we zeven dagdelen bijeen komen en begonnen wordt dan met een inleiding uit het antroposofisch mensbeeld om vervolgens te oefenen in allerlei basale zorghandelingen. Vrijwel iedere bijeenkomst van het vennotenoverleg zijn er meldingen van of nieuwe cliënten of nieuwe medewerkers.
Afgelopen vergadering stonden we uitgebreid stil bij de contacten die hadden plaatsgevonden over een eventuele woonlocatie voor ouderen. Het contact was tot stand gekomen door een ontmoeting met mevrouw Elzenga die de stichting LiberTerra beheerd met als doelstelling gemeenschappen te bouwen die wonen in “Tiny Houses”. De Tiny House Movement is een sociale beweging uit de VS die het wonen in kleine huisjes propageert. De beweging vertaalt zich met name in een architectuur die milieuvriendelijke en kleine woningen maakt. Daarnaast heeft zij ook een sociale doelstelling. Mevrouw Elzenga heeft inmiddels een gemeenschap in wording in Koedijk maar heeft het plan om meerdere gemeenschappen te ontwikkelen waar zorg, school en wonen zich verenigen. Voor Amada een interessante mogelijkheid om een lang gekoesterde wens te ontwikkelen, omdat ook de visie op mens en wereld overeenkomen. Amada blijft echter zoeken naar andere mogelijkheden om wonen voor ouderen te verwerkelijken.
Een ander thema van het overleg in december was de opvolging van Marinus, een van de pioniers van het collectief. Eind van het volgend jaar zal hij zijn actieve werk als coördinator van de regio Bergen/Alkmaar en zijn administratieve taken neerleggen en zijn opvolging krijgt steeds meer gestalte ofschoon de beelden nog niet helemaal uitgewerkt zijn. Het zal een stap worden die het collectief verder zal professionaliseren, omdat we langzamerhand uit de pioniersfase zullen komen. Marinus zal bij het collectief betrokken blijven wanneer het gaat om inhoudelijke kwesties.
Verdere agendapunten waren o.a. de bezetting van de cliëntenraad, die we verplicht in hebben te stellen. We zoeken personen die niet direct een relatie hebben met cliënten in zorg omdat gebleken is dat deze mensen hun taak neerleggen zodra hun verwante uit zorg is om wat voor reden dan ook. Tevens werd besloten om toch een bijeenkomst te organiseren met de teamleiders omdat bepaalde aspecten van organiseren niet langer kunnen wachten. De cyclus rondom de inspectie eisen, het aanstellen van zorgverantwoordelijken in de teams, het auditten en meerdere zaken moeten geactiveerd worden.
Na ongeveer twee uur besluiten we de vergadering met een korte bezinning op bepaalde aspecten van het verlenen van zorg en welke betekenis dit kan hebben. Amada is immers ontstaan vanuit een mensbeeld waar de antroposofie en de alternatieve kanten van zorgverlenen en samenleven een rol spelen en deze kant moet onderhouden worden. Deze vergadering besteedden we een ogenblik aan de gedachten van Levinas, een denker uit de 20ste eeuw die de filosofie terug wilde brengen naar de dagelijkse omgangs-praktijken van mensen. Over het algemeen trachten we de zin van het leven, als we er al naar zoeken, te vinden in onszelf; in onze opvattingen die we zinvol achten, in onze moraal die we vruchtbaar vinden, maar Levinas verlaat dit naar binnen gericht zijn en richt zich fundamenteel op de ander. De zin van het leven is de ander. Sartre, de Franse denker, beweert: de hel, dat zijn de anderen. Een radicale tegenstelling die we alleen maar zelf kunnen beslechten. Voor een zorgmedewerker is de opvatting van Sartre ridicuul; ga maar eens na! Levinas denkt verder en zegt dat zijn bewering gestaafd kan worden aan het gelaat van de ander. Sartre zegt dat de blik van een ander altijd veroordelend is. Levinas denkt anders en beweert dat het gelaat, de blik van de ander ons oproept tot een liefdevolle handeling, mits we daar met een openheid naar kijken dat wil zeggen wanneer we onszelf voor een ogenblik kunnen vergeten. We beleven aan de blik van de ander een ziel die zoekt naar zijn medemens en in het geval van afhankelijkheid, van zorgvragen een medemens die bereid is te luisteren naar de nood van een ander. Sociaalkunst is de nood van de ander als motief van het handelen maken. Dat is het startpunt van liefdevolle zorg.
Ton Beemster
December 2020